Chiều 24/6, 925.790 thí sinh sẽ đến làm thủ tục dự thi THPT quốc gia - kỳ thi cuối cùng trong đời học sinh, quyết định tương lai nghề nghiệp của mỗi em. VnExpress đã trao đổi với Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ về công tác chuẩn bị kỳ thi.
- Thứ trưởng đánh giá thế nào về công tác chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia?
- Ban Chỉ đạo quốc gia thi và tuyển sinh 2018 đã được thành lập với Trưởng ban là Bộ trưởng Giáo dục. Bộ đã ban hành quy chế, tài liệu hướng dẫn chi tiết quy trình tổ chức kỳ thi, gửi công văn đề nghị các bộ, ngành liên quan, UBND tỉnh/thành phối hợp chuẩn bị.

63 tỉnh/thành phố đã lập Ban chỉ đạo thi cấp tỉnh do một Phó chủ tịch làm trưởng ban, phân công trách nhiệm cụ thể tới từng sở, ngành, đảm bảo cho kỳ thi được tổ chức tốt nhất. Một số nơi còn lập ra Ban chỉ đạo thi cấp huyện, giúp chuẩn bị và tổ chức kỳ thi ở các điểm thi được chu đáo.
Các Sở Giáo dục đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ thi cho cán bộ coi thi, thanh tra; rà soát kỹ lưỡng điều kiện cơ sở vật chất của điểm thi... Công an các tỉnh/thành đã triển khai các biện pháp đảm bảo an ninh cho kỳ thi, đặc biệt là bảo mật đề, vận chuyển đề thi, bài thi, đảm bảo an toàn cho khu vực in sao đề thi, chấm thi. Các thiết bị công nghệ cao có thể sử dụng để gian lận thi cử cũng được công an công khai và có hướng dẫn giúp giám thị nhận biết...
Qua thực tế kiểm tra và báo cáo từ địa phương, đến nay mọi công tác chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia 2018 đã hoàn tất.
- Việc lọt đề thi vào lớp 10 của Hà Nội khiến dư luận lo ngại về tính bảo mật của đề thi THPT quốc gia. Bộ đã làm gì để sự cố không lặp lại?
- Năm nay Bộ Giáo dục đã chỉ đạo các địa phương chú ý kiểm soát thiết bị công nghệ cao, có phương án bảo vệ, bảo mật đề. Cả giám thị và thí sinh tuyệt đối không được mang theo điện thoại di động, thiết bị thu phát sóng vào phòng thi. Dù dùng hay không, người đó vẫn bị lập biên bản, hủy kết quả làm bài và xử lý trách nhiệm.
Chúng tôi cũng yêu cầu trước khi phát đề cho thí sinh, giám thị phải nhắc lại quy định này. Những thí sinh sau đó bị phát hiện vẫn giữ thiết bị sẽ nhận mức kỷ luật cao nhất. Cán bộ nào có người thân, con em ruột tham gia dự kỳ thi thì phải tự giác xin thôi làm công tác liên quan thi THPT quốc gia.

- Những mùa thi năm trước, vẫn có phản ánh giám thị coi thi thiếu nghiêm túc để thí sinh trao đổi bài. Việc này được xem xét ra sao?
- Trong hướng dẫn thực hiện quy chế thi THPT quốc gia và xét công nhận tốt nghiệp năm 2018, Bộ Giáo dục đã yêu cầu rõ là các Sở Giáo dục, trường đại học phải tổ chức hướng dẫn nghiệp vụ thi cho giáo viên, cán bộ, giảng viên được cử đi coi thi.
Sáng 24/6, trong buổi họp đầu tiên của điểm thi, một lần nữa trưởng điểm sẽ quán triệt lại quy chế thi, chức năng, nhiệm vụ của từng thành viên trong điểm thi, từ điểm trưởng, điểm phó, thư ký, giám sát, cán bộ coi thi… Mỗi điểm thi đều có đội ngũ giám sát và hai thanh tra, một người của địa phương và một của trường đại học. Với cách làm và sự chỉ đạo kỹ lưỡng như thế, các cán bộ khi vào trường thi đều nắm vững quy chế, nghiệp vụ và làm thi nghiêm túc.
- Số lượng thí sinh tham dự kỳ thi năm nay tăng hơn 60.000 so với năm trước, đồng nghĩa số đề thi sẽ tăng lên, dẫn đến lo ngại về sai sót trong quá trình in sao đề cũng dễ xảy ra. Thứ trưởng ghi nhận như thế nào về việc này?
- Công tác in sao đề thi được địa phương đặc biệt quan tâm, nhất là bảo mật khu vực in sao, đề thi... Đến giờ này, các địa phương đều báo cáo việc in sao đã hoàn tất và không có sự cố gì.
- Đề thi THPT quốc gia 2017 được đánh giá là phân loại kém dẫn đến tình trạng "mưa điểm 10", gây khó khăn trong khâu xét tuyển vào đại học, cao đẳng. Nhược điểm này sẽ được khắc phục như thế nào?
- Kỳ thi THPT quốc gia có hai mục tiêu, vừa xét tốt nghiệp THPT và vừa là căn cứ để tuyển sinh đại học, cao đẳng, do đó đề thi phải đảm bảo được tính phân hóa. Đề tham khảo được Bộ Giáo dục công bố vào tháng 1/2018 đã thể hiện rõ cấu trúc và tính phân loại của đề chính thức. Trong đó, 60% là kiến thức cơ bản để phục vụ việc công nhận tốt nghiệp THPT, 40% kiến thức nâng cao phục vụ phân loại học sinh vào các đại học, cao đẳng.
Rút kinh nghiệm năm trước, lần này Bộ đã tổ chức cân đối từng đề thi, để đảm bảo độ chênh lệch khó dễ giữa các đề là ngang nhau, đặc biệt phải có tính phân hóa. Tôi tin rằng, với đề thi năm nay, việc đạt được điểm 9-10 sẽ khó khăn hơn. 

- Những thay đổi của đề thi THPT quốc gia năm nay so với năm trước là gì?
- Điểm mới của đề thi 2018 là có thêm nội dung kiến thức lớp 11. Điều này được công bố từ năm trước nên các nhà trường và học sinh đã chủ động ôn tập.
Đúng theo cấu trúc trong đề tham khảo đã công bố, nội dung kiến thức lớp 11 ở đề chính thức chỉ chiếm 20%, còn chủ yếu là lớp 12. Nội dung đề bám sát chương trình sách giáo khoa, giúp giảm bớt vất vả cho thí sinh trong ôn tập, thi cử.
Những năm trước, các em phải đi xa để tham gia kỳ thi thì giờ đây chỉ phải di chuyển trong quận/huyện của địa phương mình theo học. Các gia đình cũng không phải lo tìm kiếm nhà nghỉ, chi phí đi lại, ăn ở những ngày thi cử kéo dài.


Năm 2018, cả nước có 925.790 thí sinh đăng ký thi THPT quốc gia, tăng gần 60.000 so với năm trước. Trong đó, 642.370 thí sinh đăng ký để vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét tuyển vào các đại học, cao đẳng.
Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT, thí sinh THPT phải dự thi 4 bài, trong đó 3 bài độc lập, bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và một bài do thí sinh tự chọn trong số 2 bài thi tổ hợp Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội. Thí sinh học chương trình Giáo dục thường xuyên cấp THPT dự thi 3 bài, gồm 2 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn và một bài tự chọn trong 2 bài thi tổ hợp.
Thí sinh được đăng ký dự thi cả hai bài thi tổ hợp, điểm bài nào cao hơn sẽ được chọn để tính xét công nhận tốt nghiệp THPT.
Kỳ thi THPT quốc gia 2018 sẽ diễn ra từ ngày 25 đến hết 27/6. Mỗi địa phương có một cụm thi, do Sở Giáo dục chủ trì với sự phối hợp của các đại học.