Thực hiện sự chỉ đạo của Thanh tra Bộ GD&ĐT và Thanh tra tỉnh, cùng việc tuân thủ và vận dụng sáng tạo các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động thanh tra kiểm tra, Thanh tra Sở, lực lượng nòng cốt của thanh tra giáo dục Hòa Bình đã tham mưu cho Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ thanh tra của ngành đáp ứng nhiệm vụ quản lý, chỉ đạo của ngành trong mỗi giai đoạn và trong từng năm học, thể hiện:
Sở GD&ĐT Hòa Bình luôn chú trọng xây dựng đội ngũ thanh tra chuyên trách và đội ngũ cộng tác viên thanh tra. Từ lúc đầu năm 1991 có 2 biên chế chuyên trách. Từ năm 2002 cho đến nay sở có 6 cán bộ, chiếm tỷ lệ 10% biên chế của cơ quan văn phòng Sở, trong đó có 01 thanh tra viên có trình độ cử nhân chuyên ngành kế toán. Xây dựng đội ngũ cộng tác viên thanh tra được lựa chọn từ những cán bộ quản lý có kinh nghiệm, giáo viên cốt cán, giáo viên đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp tỉnh nhiệm kỳ 2 năm với tỷ lệ 1/50 GV của các cấp học. Năm học 2010-2011, Giám đốc Sở đã bổ nhiệm 166 cộng tác viên thanh tra thuộc Sở và 444 cộng tác viên thanh tra cho các phòng GD&ĐT. Chú trọng tạo điều kiện cho cán bộ đi học, đi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thanh tra chuyên trách và đội ngũ cộng tác viên thanh tra. Sở GD&ĐT đã thường xuyên mở các lớp tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý các đơn vị trường học, đội ngũ cộng tác viên thanh tra về thanh tra hoạt động sư phạm nhà giáo, thanh tra toàn diện nhà trường, về công tác tiếp nhận, xử lý, quản lý đơn thư  và quy trình giải quyết khiếu nại tố cáo.

         Trong quá trình công tác, các thế hệ cán bộ làm công tác thanh tra chuyên trách luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm trước nhiệm vụ được giao, hằng năm Thanh tra Sở đã chủ động xây dựng hướng dẫn và chỉ đạo công tác thanh tra năm học tới các phòng GD&ĐT và công tác tự kiểm tra của Hiệu trưởng các đơn vị trường học. Xây dựng chương trình công tác và kế hoạch tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra toàn diện các hoạt động quản lý của ngành, định kỳ tổ chức rút kinh nghiệm, đặc biệt thanh tra đã chú trọng cải cách hành chính, nâng cao chất lượng công vụ, kịp thời đề ra các giải pháp khắc phục những hạn chế, thiếu xót, để nâng cao chất lượng các hoạt động thanh tra kiểm tra qua đó tăng cường hiệu lực của công tác thanh tra. Với việc chỉ đạo tích cực nên hằng năm công tác thanh tra, kiểm tra đã được triển khai đồng bộ theo chức năng nhiệm vụ được giao từ Sở đến các đơn vị quản lý giáo dục trong toàn tỉnh. Kết quả mỗi năm học Sở GD&ĐT, các phòng GD&ĐT đã tổ chức thanh tra toàn diện ít nhất là 20% các đơn vị trực thuộc, 20% số giáo viên và hàng chục cuộc thanh tra chuyên ngành về bồi dưỡng giáo viên, quản lý bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học, quản lý văn bằng chứng chỉ, dạy thêm học thêm, liên kết đào tạo, thanh tra các kỳ thi.
Tăng cường các cuộc thanh tra hành chính, kiểm tra đôn đốc trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học, tổ chức các cuộc vận động, phong trào thi đua, xây dựng quy chế dân chủ cơ sở. Kiểm tra trách nhiệm của thủ trưởng trong việc tuyên truyền phổ biến pháp luật, tổ chức thực hiện Luật phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Luật giải quyết khiếu nại tố cáo. Đối với các đơn vị trường học, đại đa số Hiệu trưởng, giám đốc các TTGDTX đã thực hiện tốt chức năng kiểm tra của mình. Kết quả các cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành và thanh tra hành chính đã khẳng định những việc đơn vị đã thực hiện được, kịp thời biểu dương các đơn vị thực hiện tốt, các đơn vị có nhiều chuyển biến trong công tác quản lý cũng như­ thực hiện tốt quy chế chuyên môn. Kết quả thanh tra cũng chỉ ra được những hạn chế thiếu sót trong công tác quản lý, những khiếm khuyết trong quy trình việc tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ, đồng thời tư vấn cho cán bộ quản lý đơn vị các giải pháp thúc đẩy giúp đơn vị nhận thấy trách nhiệm của mình trong việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ.

          Do làm tốt công tác tuyên truyền pháp luật, chỉ đạo các đơn vị thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm chống lãnh phí, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở các đơn vị cơ sở, nên số đơn th­ư khiếu tố của công dân giảm, đặc biệt số đơn th­ư vư­ợt cấp giảm rõ rệt, các đơn vị trực thuộc Sở hầu như không có đơn thư. Công tác giải quyết đơn thư­ khiếu nại, tố cáo kịp thời, đúng luật. Công tác thanh tra đã được Sở GD&ĐT rất chú trọng, Giám đốc Sở đã trực tiếp chỉ đạo. Ngoài việc tổ chức thi đua theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, Thanh tra Sở còn thực hiện tốt các phong trào thi đua do thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh Hòa Bình phát động, đã tạo ra những động lực mới trong quá trình tổ chức củng cố lực lượng, tổ chức thực hiện nhiệm vụ.

           Thanh tra Sở đã tham mưu cho Giám đốc Sở tổ chức hướng dẫn các đơn vị thực hiện chỉ tiêu thi đua lĩnh vực công tác thanh tra. Thể chế hóa các tiêu chí thi đua, hướng dẫn đánh giá cho điểm. Tổ chức kiểm tra trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị trong việc thực hiện các chỉ tiêu thi đua các lĩnh vực công tác trong đó có lĩnh vực công tác thanh tra. Cử cán bộ thường trực theo dõi thi đua các đơn vị, cập nhật thông tin vào đầu năm học, cuối học kỳ I và cuối năm học, tổ chức chấm điểm thi đua theo cụm và đánh giá thi đua của ngành theo các tiêu chí đã đề ra. Công tác thanh tra của ngành GD&ĐT Hòa Bình hàng năm đã luôn đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Tập thể Thanh tra Sở đều đạt danh hiệu tập thể lao động xuất sắc. Công tác thanh tra của Sở GD&ĐT đã nhận được nhiều Bằng khen của Bộ GD&ĐT, Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Hòa Bình và Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ.